Evde Rehabilitasyon: “İşitsel Bellek” Nedir?

Bu Evde rehabilitasyon yazısı “İşitsel Bellek” ile ilgilidir. Bu terimi daha önce duymamış olsanız da, günlük hayatta diğer insanlarla iletişim kurmamıza olanak sağlar. İşitme kaybı olan çocuklar için, işitsel bellek becerilerinin gelişimi, çocuğun duyamadığı zamanlar olduğundan gelişmemiş olabilir.

İşitsel belleğin ne olduğuna daha fazla bakacağız ve çocuğunuza işitsel bellek becerileri konusunda yardımcı olmak için evde yapabileceğiniz bazı basit aktiviteleri açıklayacağız.

 “İşitsel Bellek” Nedir?

Her gün iletişim kurarken işitsel belleğimizi kullanırız. İşitme kaybı olan çocukların işitsel bellek becerilerinin geliştirilmesi, konuşma ve dil gelişimi için özellikle önemlidir.

İşitsel Bellek sürecinin dört adımı vardır:

1. Sözlü bilgilere dikkat etmesi ve dinlemesi, örneğin: bir soruyu veya talimatı
2. Bilgiyi işlemek ve ne anlama geldiğini anlamak
3. Kısa süreli bellekte o an hatırlamak ve talimatı takip etmek, uzun süreli bellekte daha sonra hatırlamak için bilgiyi saklamak
4. Daha önce duymuş olduğunuz bilgileri hatırlamak

İşitsel Bellek” Neden Önemli?

Diğer insanlarla olan günlük etkileşimlerimizin çoğu için işitsel bellek gereklidir. İşitsel bellek bize şunları sağlar:

• Soruların cevaplanması: Soruyu dinlemek, işlemek, bilgileri saklamak ve daha sonra bir yanıt oluşturmak için kısa süreli işitsel bellek gerekir.
• Talimatların izlenmesi: Talimatı dinlemek, hatırlamak ve ardından harekete geçmek için kısa süreli işitsel bellek gerekir.
• İfadeler ve cümlelerin oluşturulması: İfadeleri ve cümleleri oluştururken kelimeleri bir araya getirmek için işitsel belleğe ihtiyaç vardır.
• Çocuklarda işitsel bellek yeni kelimeler, kavramlar ve cümle yapılarını öğrenmek için önemlidir. Çocukların daha sonra kullanmak için yeni kelimeleri ve kavramları incelemesi, işlemesi, saklaması ve hatırlaması gerekir.

Çocuğumun “İşitsel Belleğini” Oluşturmaya Nasıl Yardımcı Olabilirim?

Çocuğunuzu evde yönlendirirken, talimatlarınızda kaç tane kritik unsur olduğunu düşününüz. Kritik unsur, talimattaki anahtar kelime veya anahtar fikirdir. Yani, çocuğun talimatı takip etmek için anlaması gereken kısımdır. Çocuğunuz, örneğin Kedi nerede?” gibi kritik bir öğeye sahip talimatları izleyebiliyorsa, iki kritik öğeye sahip talimatlar (Örneğin bir kaşık ve bir bardağa ihtiyacım var) vererek, talimatlarınızı daha karmaşık hale getirmeyi deneyiniz. “Büyük kitabı al” gibi. Bu onunişitsel bellek becerilerini geliştirmesine yardımcı olacaktır.

Çocuğunuz iki kritik unsur içeren talimatı izleyebiliyorsa, üçe kadar çıkarınız.

Talimatlarınızdaki kritik unsurlar bir dizi kelime tipi içermelidir. Örneğin;

• İki nesne (Örneğin, “Bana topu ve ayakkabını ver”)
• Eylem kelimesi ve nesnesi (Örneğin, “Köpeği yıka”, “Atı besle”, “Yavru kediyi uyut”)
• 2 tane eylem kelimesi bir arada (Örneğin, “Atla ve otur”)
• Tanımlama kelimesi (sıfat) ve nesne (Örneğin, “büyük bir top”)
• Konum sözcüğü (edat) ve nesne (Örneğin, “masanın altında”)

Çocuğunuzun işitsel bellek becerilerini geliştirmek istediğinizde, ilk önce konuşarak talimatları veriniz. Çocuğunuz talimatları izleyemiyorsa, tekrarlayınız ve hakkında konuştuğunuz nesne ile ilgili bir ipucu verin (el hareketi gibi).

Uzman, İşitsel Bellek nasıl güçlendirilir açıklıyor.

Elif’in annesi uzmanın verdiği tavsiyeleri Elif ile oyun oynarken uygulamaya çalışıyor, (birbirinin oyun kartının gözükmemesi için aralarına ’duvar’ (engel) konuluyor). Elif Naz’ın annesi, Elif Naz’ın takip edebileceği ikili (“bebeği beşiğe koy”, “babayı mutfağa koy”) ve üçlü (“Bebeği pembe perdeli odadaki beşiğe koy”) talimatlar verir. Daha sonra, Elif Naz da annesine talimatlar vererek oynayabilirler.

‘Evim’ oyununu buradan indirebilirsiniz.

Aşağıda çocuklarınız ile yapabileceğiniz farklı aktivite önerileri bulabilirsiniz.

Küçük Çocuklarla Hangi Aktiviteleri Yapabiliriz?

• Yemek zamanlarında çocuğunuza, “Kaşığı masaya koy”, “Masayı sil”, “Küçük elmayı istiyorum” gibi talimatlar vererek ihtiyaç duyduğunuz şeyleri hazırlamanıza yardımcı olmasına teşvik ediniz.
• Oyuncaklarını toplarken, “Oyuncaklarını sepete koy”
• Okula hazırlanırken, “Su şişeni ve şapkanı sırt çantana koy”.
• Çocukların oyuncaklarını kullanarak pikniğe gitme veya alışveriş yapma oyunları oynayınız, örneğin “Bebek için süt alalım. Sütü alışveriş sepetine koyalım” veya “Piknik sepetine kaşık ve çatalları koy”.

Büyük Çocuklarla Hangi Aktiviteleri Yapabiliriz?

• Talimatlarınızı daha da karmaşık hale getirin.
• Birleşik ifadeler (Örneğin, “Ali akşam yemeğini yedi sonra televizyon izledi”)
• “Önce” veya “Sonra” zaman kavramlarını kullanınız.
  -Örneğin, “Burak bisikletini sürdükten sonra arabasını yıkadı”
  -Örneğin, “Yatmadan önce yüzünü yıkaman gerekiyor”
• Nesne tanıma oyunu – Benim tarif ettiğim nesneyi bil! Bu oyun, çocuğunuzun nesneyi tanıyabilmesi için bir dizi kritik unsuru dinlemesine, işlemesine ve hatırlamasına teşvik edecektir. Örneğin, “Dışarıda kullandığımız bir nesneyi tanımlıyorum, yağmur yağarken ıslanmamak için kullanıyoruz, benimki kırmızı”.
• “Çizim yaparak bir bariyer oyunu oynayınız. Videodaki Elif Naz ve annesi gibi, yanyana otururken siz ve çocuğunuz arasına bir engel koyun, böylece birbinizden kopya çekemezsiniz. Birbirinize ne çizeceğinizle ilgili talimatlar veriniz; örneğin “Büyük mor bir daire çiziyorum”, “Dairenin her iki tarafına 2 küçük kare çiziyorum”. Oyun sonunda resimlerinizin uyuşup uyuşmadığını kontrol ediniz.
• Çocuğunuzun bir hikayeyi veya başına gelenleri anlatmasına teşvik ediniz. Tüm detayları doğru sırada hatırlamasına teşvik ediniz.

Evde Rehabilitasyon etkinliklerini daha fazla incelemek ister misiniz?

Evde Rehabilitasyon sayfamızdaki tüm yazılarımıza göz atınız.