Wat zijn de voordelen van bimodaal gehoor?

Bij MED-EL zetten we ons in voor gehoor in beide oren. Voor iemand met ernstig tot zeer ernstig bilateraal gehoorverlies, is een cochleair implantaat wellicht de beste optie. Veel mensen kunnen of willen echter geen twee cochleaire implantaten laten plaatsen. Wat is de beste oplossing voor je tweede oor als je maar één implantaat hebt?

Kiezen voor unilaterale of bilaterale implantatie?

In 2015 vond een onderzoek plaats met 164 kinderen die hun eerste implantaat tussen januari 2009 en februari 2014 kregen. Uit dit onderzoek kwamen vijf hoofdredenen waarom iemand  één cochleair implantaat  krijgt. Uit deze groep van 164 kinderen kreeg 67% een bilateraal implantaat en 33% een unilateraal implantaat.
Waarom kregen deze kinderen slechts één implantaat?

Uit de resultaten kwamen de volgende redenen naar voren voor de unilaterale implantatie:
1. Complexe medische en sociale situaties
2. Bruikbare alternatieven voor laagfrequent gehoor (een gehoorapparaat in het andere oor)
3. Geen gehoorverlies in het andere oor (eenzijdig gehoorverlies)
4. Eerst de vooruitgang van het eerste implantaat bekijken (met de mogelijkheid tot de plaatsing van een tweede implantaat in de toekomst)
5. Toenemend gehoorverlies in het contralaterale oor (met de mogelijkheid tot de plaatsing van een tweede implantaat in de toekomst)

Klinkt dit bekend? Dan weet je wellicht dat er drie mogelijke gevolgen zijn:
1. Geen plaatsing van een implantaat in het contralaterale oor
2. Mogelijk een toekomstige plaatsing van een implantaat in het contralaterale oor 
3. Het gebruik van een gehoorapparaat in het contralaterale oor

In dit artikel richten we ons op het derde resultaat: het gebruik van een gehoorapparaat.

Bimodaal gehoor

Als je voor ieder oor een andere oplossing gebruikt voor je gehoorverlies, noemen we dat bimodaal. Dit is bijvoorbeeld iemand met een cochleair implantaat in het ene oor en een gehoorapparaat in het andere.

Je kunt bimodaal gehoor overwegen als het gehoorverlies in je contralaterale oor sterk genoeg is dat het je dagelijks gehoorvermogen aantast, maar niet zo sterk dat de plaatsing van een cochleair implantaat geoorloofd is.

Bimodale gebruikers komen vaak voor en zijn over het algemeen tevreden over hun gehoor. Onderzoek ondersteunt deze tevredenheid:

Plus Gehoorapparaat

De praktijk toont aan dat beter horen in een lawaaierige omgeving het grootste voordeel is van een gehoorapparaat in het contralaterale oor. ² Zo blijkt uit een onderzoek dat je met bimodaal gehoor 12 procent beter kunt horen bij lawaai dan met alleen een cochleair implantaat. Hierbij komen drie grote voordelen van binauraal (met twee oren) horen, ongeacht of dat nu via een gehoorapparaat, een gehoorimplantaat of natuurlijk gehoor is.

1. Bilaterale sommatie: als beide oren dezelfde geluiden horen, waardoor ze meer geluidsinformatie naar de hersenen sturen
2. Hoofdschaduw effect: bij wie slechthorend is aan één kant, komen de geluiden vaak niet aan bij je andere oor omdat je hoofd deze blokkeert. Een gehoorapparaat of implantaat heft deze blokkade op.
3. ‘Squelch’ effect: wanneer je brein geluidsinformatie van beide oren ontvangt en met deze informatie onnodige geluiden uitfiltert.

Deze voordelen hangen volledig af van hoe lang iemand een cochleair implantaat, gehoorapparaat of beide gebruikt, geven nog twee studies aan. ^4,5  Ook van invloed is de balans tussen een cochleair implantaat en de volume-instellingen van een gehoorapparaat. Als de instellingen van het gehoorapparaat niet goed afgesteld zijn op het cochleair implantaat, hoor je minder goed dan wanneer je alleen een cochleair implantaat gebruikt. ³    Als alles echter goed samenwerkt, dan zijn er duidelijke voordelen. Heb je vragen, dan kun je die altijd stellen aan je audioloog tijdens een afspraak.

Waarom heeft bimodaal gehoor deze voordelen?

Uit recent onderzoek blijkt dat deze voordelen een resultaat zijn van de samenwerking van twee fenomenen: complementaire integratie en dubbelzijdige integratie. ³

• Complementaire integratie is wanneer het brein hoogfrequentie geluiden van het cochleair implantaat combineert met laagfrequentiegeluiden van het gehoorapparaat.⁵
• Dubbelzijdig integratie is wanneer beide oren dezelfde soort spraakinformatie naar het brein sturen. ⁴

Een ander soort implantaat

Voor wie géén geluiden hoort met een hoge frequentie maar wel het merendeel hoort met een lage frequentie, is een ander type implantaat beter geschikt dan een cochleair implantaat. Dit implantaat is het EAS systeem, een afkorting voor Elektrische Akoestische Stimulatie.
De praktijk toont aan dat EAS in combinatie met een gehoorapparaat beter werkt dan een cochleair implantaat met een gehoorapparaat in het contralaterale oor. ⁶  Een EAS past echter niet bij iedereen: het apparaat is speciaal ontworpen voor mensen die de meeste geluiden met een hoge frequentie niet kunnen horen. Waarom werkt EAS zo goed voor deze dragers? Het geïntegreerde gehoor stimuleert zowel de lage als hoge frequenties die bij het apparaat binnenkomen.

Een recent onderzoek, bestaande uit 13 volwassenen, vergeleek bimodaal horen met een EAS in het ene oor en een gehoorapparaat in het andere oor, en bimodaal horen met een cochleair implantaat in het ene oor en een gehoorapparaat in het andere. Uit dit onderzoek bleek dat spraaklokalisatiefouten beduidend minder voorkomen met de EAS en een gehoorapparaat. ⁶  Daarbij maakt een EAS het nog makkelijker om gesprekken te horen in een lawaaierige omgeving. Een EAS en een gehoorapparaat verbeteren spraakperceptie bij lawaai met 1 – 2 dB in vergelijking met het gezamenlijke gebruik van een cochleair implantaat en een gehoorapparaat. ^7,8

Bimodaal horen is beter horen

Vele studies en gebruikerservaringen hebben aangetoond dat het dragen van een CI aan de ene kant en een ander apparaat aan de andere kant, zoals een gehoorapparaat, ontzettend veel voordelen hebben.

Ken of ben je iemand die in aanmerking komt voor één cochleair implantaat, wees dan gerust: er zijn andere manieren om bilateraal te horen dan een tweede implantaat.

Voor vragen kun je altijd contact opnemen met het MED-EL Care Centre via cc-nieuwegein@medel.com

Referenties

1. Hanvey, K. (2015). Paediatric unilateral implantation in an era of routine simultaneous bilateral implantation. Cochlear Implants Int, 16(1):S23-5. doi: 10.1179/1467010014Z.000000000228.
2. Ching T.Y.C., Incerti P, Plant K. (2015). Electric-acoustic stimulation: For whom, in which ear, and how. Cochlear Implants Int, 16(1):S12-5. doi: 10.1179/1467010014Z.000000000225.
3. Yoon Y.S., Shin Y, Gho J.S., Fu Q.J. (2015). Bimodal benefit depends on the performance difference between a cochlear implant and a hearing aid. Cochlear Implants Int. 16(3):159-67. doi: 10.1179/1754762814Y.0000000101
4. Bimodal benefit depends on the performance difference between a cochlear implant and a hearing aid. Yoon, Yang-Soo; Shin, You-Ree; Gho, Jae-Sook; Fu, Qian-JieCochlear Implants Int, 2014 Oct. doi: 10.1179/1754762814Y.0000000101
5. Yoon Y.S., Shin Y, Fu Q.J. (2011). Binaural benefit for speech recognition with spectral mismatch across ears in simulated electric hearing. Journal of Rehabilitation Research Development, 130(2): EL94–EL100. doi: 10.1121/1.3606460
6. Kong Y., Braida L.D. (2011). Cross-frequency integration for consonant and vowel identification in bimodal hearing. Journal of Rehabilitation Research Development, 54(3): 959–80. doi: 10.1044/1092-4388(2010/10-0197)
7. Plant K. (2014). Effect of contralateral hearing on bimodal outcomes: candidacy considerations. Paper presented at the XXXII World Congress of Audiology, Brisbane, 5–8 May 2014.
8. Ching T.Y.C. & Incerti P. (2012). Bimodal fitting or bilateral cochlear implantation? In Lena Wong & Louise Hickson, (Ed.), Evidence based practice in audiologic intervention. (pp. 213–33). San Diego, CA: Plural Publishing.