Yetişkinler İçin Rehabilitasyon: Koklear İmplantınızla İşitsel Eğitim 2.Bölüm

By Natalie Teakle, Posted 27.11.2019, In For Adults, Tips & Tricks. 14.04.2020’de MED-EL TR ve Meders tarafından Türkçe’ye uyarlandı.

Birinci bölümde dinleme pratiğine başlamanız için öneriler ve materyal vermiştik. Bu etkinliklerle kelime, cümlecik ve cümleler üzerinde yoğunlaştınız. İkinci bölümde, dinleme pratiğinize devam etmenize yardımcı olacak başka bir ücretsiz kaynağımız var.
Bu etkinlikler, kelimelerdeki belirli konuşma seslerini dinlemeyi ve ayırt etmeyi nasıl pratik yapabileceğinize odaklanır. Rehabilitasyon uzmanlarınızdan bunun “analitik” işitsel eğitim olarak adlandırıldığını duymuş olabilirsiniz.

Belirli konuşma seslerini dinleme pratiği

Bu etkinlikler, farklı seslere odaklanan kelime listeleriyle kullanılabilecek birkaç teknik ve prosedürü kullanmaya başlamanıza yardımcı olur. Sağlanan etkinlikler ‘Ş’ sesini hedefliyor. Bu ses, yeni koklear implant kullanıcıları için kelimeler ve cümlelerle öne çıkabilen bir sestir. Ancak dinleme pratiği yapmak istediğiniz belirli bir ses var ise kendiniz listeler oluşturabilirsiniz! İlk başta etkinlikleri biraz zor bulabilirsiniz, ancak pratik yapmaya devam ettikçe başarmaya başlayacaksınız.

2.bölümünün etkinlikleri buradan indiriniz.

Pratiği yapabilmek için öneriler:

• Eğer diğer kulağınızda işitme cihazı kullanıyorsanız bunu çıkarın ve sadece koklear implant ses işlemcinizle dinleyiniz.
• İlk başlarda dudak okumadan alıştırmalar yapmaya çalışın, eğer başarmak için daha çok bilgiye ihtiyacınız varsa dudak okumayı ekleyiniz.
• Başta aktivitelerin en basit şıkkı ile başlayın sonra basamak basamak ilerleyiniz.
• İletişim ortağınızdan (aile üyeniz veya dinleme pratiğinizde size yardımcı olan arkadaşınız), bu eğitim Kİ’nız ile dinleme becerilerinizi geliştirmeyi amaçladığından, sağlanan materyalleri kullanırken önce dinlemeyi kullanmasını isteyiniz:
• Kelimeleri DİNLEYİNİZ. (iletişim ortağınız her bir kelimeyi / resmi işaret eder ve söyler.)
• SÖYLEYİNİZ. (sözcüğü iletişim ortağınıza geri söylersiniz.)
• DİNLEYİNİZ ve SEÇİNİZ. ( İletişim ortağınız listelenen kelimelerden birini tekrar söylüyor, dinliyorsunuz ve duyduğunuz resmi / kelimeyi / cümleyi seçiyorsunuz.)
• Alıştırmalar zor ise, ‘önce dinleme’ yaptıktan sonra, gerektiğinde görsel ipuçları (dudak okuma, yazılı metin) ekleyiniz.
• Çok çok dinlemek önemlidi. Beyninizin koklear implanttan aldığı bilgileri anlamak için zamana ve pratiğe ihtiyacı vardır.
• Kİ’nız ile dinleme pratiği yorucu olabilir! Günde iki kez 15 dakikalık seans yapmak, 30 dakikalık bir seans yapmaktan daha iyidir.

Etkinlikleri Kolaylaştırmak veya Zorlaştırmak 

Geçen yazımızda belirttiğimiz gibi, koklear implantla sonuçlarınızı etkileyecek bir takım faktörler vardır ve ilerleme kişiden kişiye değişecektir. Bu etkinlikleri zor bulursanız endişelenmeyiniz. Bu; sadece Kİ’nızı kullanarak daha fazla uygulamaya ve zamana ihtiyacınız olduğu anlamına gelir.

Dinleme etkinliklerini kolaylaştırmak veya zorlaştırmak için beş yol şunlardır:

1. Seçenek sayısı: Cümle oluşturma etkinliğinde ilk sette dört cümle vardır. Bunu kolaylaştırmak veya zorlaştırmak için cümle sayısını azaltınız veya arttırınız. Bu kuralı tüm etkinliklerde kullanabilirsiniz.
2. İpuçları: Bir alıştırmayı kolaylaştırmak için görsel ipuçları (metin ve dudak okuma) ekleyiniz. Etkinlikleri daha zor hale getirmek için yazılı metni kaldırınız.
3. Cümle uzunluğu: Daha uzun cümleleri anlamak kısa cümlelere göre daha zor olacaktır.
4. Kelimeler / cümleler arasındaki fark: Birbirine çok benzeyen kelimeler ve cümleler zor ayırt ediliyor ancak içerdiği sesler ve kelimenin ya da cümlenin uzunluğu çok farklı olursa ayırt etmek kolaylaşıyor.  Örneğin sandalye/kuş ve ekmek al/ kuşlar çok güzel ötüyor, ayırt etmesi kolaydır ancak, etek/elek ve Ayşe çam süslüyor/Ayça cam siliyor ayırt etmesi daha zordur.
5. İçerik: Bilmediğiniz kelimeleri anlamak, günlük alışılmış kelime ve cümlelerden daha zordur. 

İşitsel eğitim hakkında daha fazla bilgi edinmek için 3. Bölümümüzü okuyun.