Evde Rehabilitasyon: Neden Çocuğumla “Önce” Ve “Sonra” Hakkında Konuşmalıyım?

Bugünün evde rehabilitasyon yazısı “zamansal kavramlar” ya da “sıralı olaylar hakkında nasıl konuşulur” ile ilgilidir. Zamansal kavramlar, olayların meydana geldiği sırayı tanımlamak için “önce” ve “sonra” gibi sözcükleri içerir. Çocuğunuzun zamansal kavramlar hakkında konuşma becerilerinin gelişmesi, aynı zamanda erken matematik, okuryazarlık ve problem çözme becerilerine de yardımcı olacaktır.

Neden çocuğumla “önce” ve “sonra” hakkında konuşmalıyım?

Zamansal kavramların üstesinden gelmek zordur. Çünkü “zaman” soyuttur ve işaret edebileceğiniz ya da tutabileceğiniz bir şey değildir. Çocukların bu kavramları öğrenmesi için, oyun ve günlük rutin aracılığıyla bu kavramların bir bağlam içerisinde defalarca işitebilmesini sağlamak gerekir.

Zamansal kavramları tanımlamak için kullanılabilecek birçok kelime var: o zaman, ikinci, üçüncü, son, önce, sonra, aynı anda.

Çocuğunuzun bu kavramları anlaması, başka beceriler kazanmasına da yardımcı olur:

• Sıralama içeren yönergelerin anlaşılması
• Problem çözebilme
• Düzen ve işlemleri anlama
• Olayların dizilişini tanımlama. Bu, çocukların kendi deneyimleri hakkında konuşmak, doğru sırayla hikayeleri anlatmak ve daha sonra kendi hikayelerini anlatmak ve yazmak için ihtiyaç duydukları bir beceridir

Uzman zaman kavramların kullanmanın önemini açıklıyor.

Mevlüt’ün annesi bir etkinlik sırasında “önce” ve “sonra” kavramlarını tanıtıyor ve ne yapacaklarını anlatıyor. “Önce neyi çıkaracağız? Sonra………kapağı çıkarıcağız” gibi cümleler kullanıyor. Ali’nin annesi, sıralama sözcüklerine vurgu yapmayı çalışıyor Ayrıca Ali’nin bu kavramları anlamasına yardımcı olmak için talimat verirken kelimeleri tekrar ediyor.

Çocuğumla “önce” ve “sonra” Nasıl Çalışmalıyım?

Sıralama kavramlarını günlük rutininize dahil etmenin birçok yolu vardır.

Daha Küçük Çocuklar için Aktivite Önerileri

• Çocuğunuzla oyun oynarken (oyuncaklarıyla, arabayla veya bebekleriyle) önce, sonra, en son gibi sıralama kelimeleri kullanmaya çalışın. Örneğin, “Küçük araba önce tünele girecek”; “Bebek acıktı. İlk önce akşam yemeğini yiyecek ve sonra yatmaya gidecek.”
• Çocuğunuza gün boyu verdiğiniz talimatlara sıralama kelimeleri ekleyin.  Çocuğunuzun dikkatini sıralama kelimelere çekmek için kelimeleri vurgulayın. Örneğin, “Önce çoraplarını giy, sonra ayakkabılarını giyebiliriz”.

Oyun sırasında ve günlük rutin aktivitelerde sıralama sözcüklerini kullanmak, çocuğunuzun bu kavramları öğrenmesine yardımcı olur. Çocuğunuzun yaşına bağlı olarak, bu kelimeleri henüz anlamıyorsa veya kullanamıyorsa sorun yoktur. Çocukların kelimeleri kendileri anlamaya ve kullanmaya başlamadan önce kavram olarak birçok kez duymaları gerekir.

Daha Büyük Çocuklar için Aktivite Önerileri

• Çocuğunuzun mutfakta (kolay ve güvenli!) aktivitelere yardım etmesi için katılımını sağlayın. Tarifi birlikte okuyun veya başlamadan önce yemeği nasıl pişireceğinizi açıklayın. Yemek yaparken sıralama sözcüklerini vurgulamanız gerekir. Örneğin: “Başlamadan önce fırını 200 dereceye getirmeliyiz”; “Sebzelerin hepsini kestikten sonra onları kızartma tavasına koyabiliriz”.
• Her gün evde neler olup bittiğini konuşmak için haftalık bir program ya da takvim kullanın. Çocuğunuz için doğru cümleleri kurun, böylece cümlelerde kullanılan kelimelerin sıralamasını doğru bir şekilde işitebilirler. Örneğin, “Bugün sizi okuldan almadan önce alışverişe gideceğim. Okuldan sonra parka gidebiliriz” dedi. Akşam yemeğinde sırayla o gün olanlar hakkında konuşun. Mesela “Bugün işe gittim, sonra alışveriş yaptım. Alışverişi bitirdikten sonra Anne annenizi uğradım”.

Evde Rehabilitasyon etkinliklerini daha fazla incelemek ister misiniz? Evde Rehabilitasyon sayfamızdaki tüm yazılarımıza göz atın.