Koklear İmplantlı Yetişkinler için Dinlemenin Aşamaları

Bir konuşmayı anlamak veya telefonda konuşmak sadece ses işlemcisi açılır açılmaz gerçekleşmez. Ses işlemcinizin düzenli kullanımı gibi çeşitli faktörler de başarınızı etkileyebilir. Burada, yetişkinlerin aktivasyon gününden yetkin koklear implant dinleyicileri haline gelene kadar geçtikleri dört temel dinleme becerisi gelişim aşamasını özetliyoruz.

Çevrenizdeki Sesleri Algılama

Algılama, bir sesin mevcut olup olmadığını duyma yeteneğidir. Bu, geliştirilecek ilk beceridir ve genellikle ilk aktivasyon randevusunda koklear implant ses işlemciniz açıldığında ve ilk bip seslerini duyduğunuzda gözlemlenir. Bundan sonra; ilk haftalarda, çevrenizdeki sesleri giderek daha fazla algılamaya ve bunlara dikkat etmeye başlayacaksınız.

Bu beceriyi geliştirmek için:

• Ses işlemcinizi mümkün olduğunca çok takın. Bu, işitsel beyninize şu anda aldığı sese dikkat etmeyi öğrenmesi için zaman verecektir. İşitsel işlemcinizin kullanım süresini takip etmek için AudioKey 2’yi kullanın.
• Bir aile üyesi veya arkadaşınızla dinleme yürüyüşlerine çıkın. O ortamda algıladığınız tüm seslere dikkat edin. Henüz tüm sesleri tanımlayamayabilirsiniz, bu nedenle yürüyüş arkadaşınızın duyduğu sesleri adlandırmasını sağlayın.

Sesler Arasında Ayrım Yapma

Ayırt etme, bir sesin diğerinden farklı olduğunu duyma yeteneğini ifade eder. Bu aşamada, her iki sesin de ne olduğunu bilmeyebilirsiniz, sadece seslerinin farklı olduğunu bilirsiniz. Bu beceri farklı seviyelerde ortaya çıkar. Örneğin; ilk aşamalarda, bir araba kornası ile bir kuş cıvıltısı, basit bir davul ritmi ile uzun bir saksafon notası veya kısa bir cümleye kıyasla uzun bir cümle arasındaki farkı duyabileceksiniz.

Daha ileri bir seviyede, uzun bir kelime ile kısa bir kelime arasındaki farkı duyacaksınız- örneğin, büyükanne ve baba – ve daha sonra kelimelerdeki seslerin daha ince kontrastlarını duyacaksınız. Bu aşamada, kelimeyi anlamanız veya her bir sesi çıkarmanız gerekmez, ancak diğerinden farklı olduğunu duyarsınız.

Bu beceriyi geliştirmek için:

• Uzun cümleler ve kısa cümleler ile uzun kelimeler ve kısa kelimeler arasında ayrım yapma alıştırması yapın.

Kelimeleri Tanımlama

Tanımlama aşamasında, çevresel sesleri ve kelimeleri tanımlayacaksınız. Duyduğunuz ses ya da sözcüğe uygun bir metin ya da resmi adlandırın, tekrarlayın, yazın ya da işaret edin. İlk başta; çoktan seçmeli bir testte olduğu gibi, önünüzde seçebileceğiniz az sayıda seçeneğin olduğu “kapalı bir sette” bu beceriyi geliştirmeye çalışın. Bu aşamada, kelimeleri tanımlamanıza yardımcı olması için bağlamsal ipuçlarına güvenebilirsiniz. Daha ileri bir seviyede, aralarından seçim yapabileceğiniz net bir seçenekler kümesine ihtiyaç duymadan sesleri ve kelimeleri tanımlayabileceksiniz.

Bu beceriyi geliştirmek için:

• Alışveriş listesine yazmanız ya da akşam yemeğini pişirmeden önce buzdolabından çıkarmanız için bir aile üyenizin eşyaları listelemesini sağlayın. Öğeleri teker teker listelemelerini isteyin ve her bir öğeyi tanımlayıp tanımlayamayacağınıza bakın.
• Trudi’den çevresel sesleri tanımlamaya nasıl başladığını dinleyin ve tek kelimeleri tanımlama pratiği yapmak için basit bir oyunu nasıl kullandığını görün.

Anlamı Kavrama

Kavrama son aşamadır. Anlama, yönergeleri takip ederek, soruları yanıtlayarak, hikayeleri takip ederek veya sadece konuşmaya katılarak duyduğunuz konuşmanın anlamını anlama becerisini ifade eder. Konuşmayı anlamak aynı zamanda işitsel hafıza gerektirir: işitsel bilgiyi çalışan hafızanızda tutma yeteneği, böylece ona göre hareket edebilirsiniz.

Adım Adım

Bu dört adımı anlamak, işitme yolculuğunuz boyunca hayal kırıklığına uğramadan ilerlemenize yardımcı olacaktır. Bulunduğunuz basamağı belirlemek ve anlamak, sahip olduğunuz dinleme becerilerini geliştirebilmeniz için rehabilitasyon faaliyetlerinizi hedeflemenizi sağlayacaktır. Yaptığınız iyileştirmelerin farkına varmak, en iyi işitme duyunuza doğru ilerlerken motivasyonunuzu korumanıza yardımcı olacaktır.