Günlük Aktivitelere Şarkılar ve Tekerlemeler Eklemek

Dinlediğini anlama, okuduğunu anlamadan önce gelir. Bir çocuğun okuduklarını anlayabilmesi için önce konuşulan dili duyması ve anlayabilmesi gerekir. “Laleli Belkıs, içeriye gir kız, ipten tut kız, dışarıyı çık kız” gibi pek çok geleneksel tekerleme tekrar içerir. Tekrarlanan dil, çocukların kelimeleri ve bunların nasıl bir araya geldiğini hatırlamalarını kolaylaştırır.

Şarkıları ve tekerlemeleri öğrenmek, işitme kaybı olan çocukların sadece dinleme ve dil becerilerini geliştirmek için değil, aynı zamanda düşünme becerilerini, fiziksel, sosyal ve duygusal olgunluklarını ve hatta erken okuryazarlık becerilerini geliştirmeleri açısından önemlidir.

İşitme Kaybı Olan Çocuklar İçin Şarkılar ve Tekerlemeler Neden Bu Kadar Önemlidir?

• Çocuklar tekerlemeleri dinlediklerinde, ünlü ve ünsüz harflerin çıkardığı sesleri duyarlar. Kelime oluşturmak için bu sesleri nasıl bir araya getireceklerini öğrenirler. Tekerlemeler bazen aliterasyon kullanarak belirli sesleri vurgular (örneğin, Hop, hop, altın top). Bu, işitme kaybı olan çocukların kelimelerdeki seslere ilişkin farkındalıklarını geliştirmelerine yardımcı olur. Okumayı öğrenmek için çok önemli olan bu beceriye Fonolojik Farkındalık denir.
• Çocuklar tekerlemeler söylediklerinde, ses perdesi, ses seviyesi ve ses tonlamasının yanı sıra dilin ritmini de çalışırlar. Şarkılar ve tekerlemeler, işitme kaybı olan çocuklar için konuşmanın bu suprasegmental (dil bölümler üstü) yönlerini kontrol etmelerine yardımcı olur.
• Tekerlemeler ve şarkılar, çocuklara günlük konuşmada kullanılamayacak kelimeleri ve daha karmaşık cümleleri tanıtır. Tekerlemeler, tekrar eden dili keyifli bir melodiyle eşleştirerek beynin yeni kelimeleri, kelime sonlarını ve cümle yapılarını hatırlamasına yardımcı olur.
• Şarkı ve tekerlemeler söylemek sıralama yapabilme becerisi ve işitsel hafızayı güçlendirir. Şarkılar ve tekerlemeler genellikle başlangıcı, ortası ve sonu olan bir hikaye anlatır. Bu, çocuklara olayların sırayla gerçekleştiğini, hikayeleri nasıl anlayacaklarını ve takip edeceklerini öğretir. Çocuklar aynı şarkıları defalarca uygularken, daha uzun bilgi dizilerini hatırlama pratiği yaparlar ve birlikte girdikleri sırayı öğrenirler. Bu, onların işitsel hafızasını genişletmeye yardımcı olacaktır. Sıralama ve işitsel hafıza, hikaye anlatmak ve okuduğunu anlamak için önemli becerilerdir.
• İşitme kaybı olan birçok çocuk Zihin Kuramında (ZK) gecikmeler yaşar. Zihin kuramının temeli, düşünceleri, duyguları ve inançları tanımlayan zihinsel durum sözcüklerini içeren erken konuşmaları duymaktır. Şarkılardaki ve tekerlemelerdeki karakterler birçok farklı duyguyu yaşarlar. Örneğin, minik tavşan şarkısında tavşanın patikleri eskidiği için tavşanın ağlaması. Bu, işitme kaybı olan çocukların zihinsel durumla ilgili kelimeleri öğrenmesine ve başkalarının duygu ve davranışlarını anlamalarına yardımcı olabilir.

‘Minik Tavşanım’ – 3 yaşındaki Ebrar, öğretmeniyle beraber tavşanın duygularından bahseden şarkıyı söylüyor.

Bir çocuğun dinleme ve dil becerilerini geliştirmek için tekerlemeleri her yerde söyleyebilirsiniz. Bunun en iyi yanı, herhangi bir oyuncağa, materyal veya cihaza ihtiyacınız olmamasıdır. Sarılırken ve ritmik sallanırken ninniler söylemek, çocuğunuzun sesinize ve dilinizin ritmine aşina olmasını sağlayacaktır.

Ancak, birçok farklı şarkıyı öğrenmek zor olabilir. YouTube’da bulunabilecek birçok yararlı şarkı vardır. Örneğin ‘Günaydın De’, ‘Bıcı Bıcı Yapalım’. Çocuğunuza bunları izlemesini tavsiye etmiyoruz. Videoları izlemek, çocuğunuzu işitsel ipuçlarından çok görsele dikkat etmeye teşvik eder. Şarkı sözlerini ve melodiyi öğrenmek için videoları siz izlemelisiniz. Daha fazla şarkı öğrenmenize yardımcı olmak için burada videolar ve sözler paylaşıyoruz. Şarkıları ve tekerlemeleri sık ve rutin olarak söylemenizi tavsiye ediyoruz. Bunlar sadece önerilerdir; bildiğiniz tüm çocuk şarkılarını ve tekerlemelerini kullanabilirsiniz.

Çocuklarınızla Paylaşabileceğiniz Hareketli ve Eğlenceli Şarkılar

Yeni Şarkılar

‘El Çırparım Ben’ – Çocukların eylemleri ve zamirleri öğrenmelerine yardımcı olan bir şarkıdır. Zıplama ve alkışlama gibi ilişkili hareketler şarkı söylemeyi eğlenceli hale getirir. Kaynak: Çocuk Şarkıları MED-EL. Yaşar ve Emre Uruk tarafından Türkçe’ye uyarlanmış ve seslendirilmiştir.

‘Haydi Bunu Dene Sen’ – Hayvanları ve yaptıklarını tanıtan oldukça tekrar içeren bir şarkıdır. İlişkili eylemler bu şarkıyı çok eğlenceli hale getirir. Çocukların eylemleri ve zamirleri öğrenmelerine yardımcı olan bir şarkıdır. Kaynak: Çocuk Şarkıları MED-EL. Yaşar ve Emre Uruk tarafından Türkçe’ye uyarlanmış ve seslendirilmiştir.

Tanınmış Türk Çocuk Şarkıları

‘Küçük Kurbağa’ – Tamay, annesiyle birlikte ilgili hareketlerle bu şarkıyı söylüyor. Çok eğleniyorlar.

‘Mini Mini Bir Kuş’ – 4 yaşındaki Erdal ve 6 yaşındaki Mevlüt, öğretmenleri ile bu şarkıyı söylüyorlar.

VİDEO 1:

VİDEO 2:

Sosyalleşmeyi Güçlendirecek Şarkılar

‘Baş Parmağım’ – Tamay, annesiyle şarkının sözleriyle beraber hareketleri yaparak bu şarkıyı söylüyor.

‘Günaydın’ – Elif öğretmeniyle beraber hareketlerle bu şarkıyı söylüyor. ‘Günaydın’ yerine ‘Hoşça kal’, ‘Hoş geldin’ veya ‘Merhaba’ kelimeleri da duruma göre şarkıda söylenebilir.

Günlük Aktivitelerle İlgili Şarkılar

Çocuğunuzla her gün yaptığınız aktivitelerle ilişkili olan şarkıları tekrarlamak, çocuğunuzun çok çeşitli tekerlemeleri öğrenmesine yardımcı olmanın harika bir yoludur.

‘Haydi Yatağa’ – Hira’nın annesi hareket ve materyal kullanarak şarkının sözleri ne anlama geldiğini anlatmaya çalışıyor. Şarkı söylemek, Hira’ya sesini kullanarak pratik yapma fırsatı veriyor.

Belirli Bir Konuyla İlgili Öğrenmeyi Güçlendirmek İçin Şarkılar – Ör. Vücut kısımları ve sayıları

‘Üç Kulaklı Bir Adam’ – Vücudun ana kısımlarını öğretmeye yardımcı olan bir şarkıdır. Zeynep, hareketlerle ve ifadelerle öğretmeninin yaptıklarına katılmaya çalışıyor.

‘Sonbahar’ – Kerem, mevsimlerle ilgili tekerlemeyi çok güzel bir şekilde söylüyor.

‘5 Turta Yaptım Sana’ – Sayıların çok tekrarlandığı bu şarkıyı Eymen, Annesi ve öğretmeni beraber söylüyorlar.

‘Hareketli Çoraplar’ – Habibe ve öğretmeni, eylem kelimeleri ve oyun seslerini içeren bu şarkıyı beraber söylüyorlar.

‘Bir Evimiz Var’ – Annesi, sesini, materyalleri ve hareketlerini kullanarak Çınar’ın katılımını sağlamaya çalışıyor. Bu şarkı bir çok kavramı öğretmeye yardımcı oluyor; örneğin oda isimleri, sayılar, içi/dışı ve renkler gibi…

Bebekler ve Yeni Yürüyen Çocuklarla Tekerlemeler ve Şarkılar

Çocuğunuzun bu şarkılara aşina olmasına yardımcı olmak için “İşitsel Sandviç” stratejisini kullanmayı deneyin.

• İlk olarak, şarkıyı yalnızca birkaç kez sesli olarak söyleyin.
• İkinci olarak, ilgili oyuncaklarla şarkıyı söyleyin veya ilişkili el hareketi dizilerini ekleyin.
• Üçüncü olarak, şarkıyı bir kez daha yalnızca sesli söyleyin.

Örneğin, çocuğunuz sizi görmeden yalnızca sesinizle “Otobüs geldi. Durakta durdu. Bip bip” tekerlemesini söyleyin. Sonra çocuğunuza hareketlerle tekerlemeyi tekrar söyleyin. Daha sonra şarkıyı yalnızca sesli olarak söyleyin.

‘Otobüs Geldi’ – Erdal’ın öğretmeni, tekerlemeyi söylemeden önce ve sonra onu dinlemeye odaklanmaya teşvik ediyor.

Çocuklarla Şarkı Söylemek

Çocuğunuzun şarkılara katılmasını desteklemek için “İşiterek eksik bilgiyi tamamlama” stratejisini kullanın.

• Çocuk şarkısını söyleyin ve son kelimeden veya eğlenceli bir sesten önce durun.
• Boşluğu doldurmaya teşvik etmek için çocuğunuza beklenti içinde bakın.
• Çocuğunuz yaşına ve aşamasına bağlı olarak, ilişkili bir eylem kullanabilir, ses çıkarabilir veya sonraki kelimeyi veya cümleyi söyleyebilir.

Örneğin, hayvan oyuncaklarıyla her oynadığınızda veya çiftlik hayvanlarını gördüğünüzde ‘Ali Baba’nın Çiftliği’, şarkısını söyleyin. Çocuğunuz şarkıya aşina olduktan sonra, ‘Ali Baba’nın bir çiftliği var. Çiftliğinde ….……… ’ durun ve boşluğu doldurmaya teşvik etmek için çocuğunuza beklentiyle bakın.

‘Ali Baba’nın Bir Çiftliği Var’ – Anne, şarkıyı söylemeye başlıyor. Tamay tamamlıyor.

Videolardaki şarkı ve tekerlemelerin sözlerinin bulunduğu kitapçığı buradan indirebilirsiniz. Şarkı ve tekerlemelerin YouTube linklerini kitapçıkta bulabilirsiniz. Şarkıları çocuğunuza tanıtmak ve açıklamak için bu sözleri ve ilişkili resimleri kullanabilirsiniz.

Evde yapabileceğiniz daha eğlenceli rehabilitasyon aktiviteleri mi arıyorsunuz? “Balinalar ile Balık Tutun” oyunu, çocuğunuzun dinleme, konuşma ve dil becerilerini geliştirmeye yardımcı olmanın harika bir yoludur.